Đặc sản tết các vùng miền mà bạn nên biết

Tết Việt Nam không chỉ là thời khắc sum vầy gia đình mà còn là bức tranh sống động về bản sắc văn hóa qua từng món đặc sản Tết các vùng miền. Từ bánh chưng xanh mướt miền Bắc tượng trưng đất trời, bánh tét đậm đà miền Trung thể hiện sự chắt chiu, đến thịt kho tàu ngọt ngào miền Nam mang ý nghĩa sung túc – mỗi vùng miền đều có những món ăn truyền thống Tết riêng biệt, vừa là mâm cỗ ngày xuân vừa là quà biếu Tết ý nghĩa.

Bài viết này tổng hợp 20 đặc sản Tết từ 3 miền nhằm giúp bạn dễ dàng chọn món ngon cho mùa Tết 2026.

1. Sự khác biệt về đặc sản tết ở các vùng miền

Mỗi miền đất Việt lại có một “vị Tết” riêng. Từ sự chỉn chu, khuôn phép của miền Bắc, nét mộc mạc đậm đà của miền Trung, đến sự phóng khoáng, ngọt ngào của miền Nam – tất cả hòa lại tạo nên bức tranh đặc sản Tết mang đậm hồn Việt.

1.1. Đặc sản Tết ở miền Bắc 

Ở miền Bắc, Tết là dịp thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, nên mọi thứ đều mang nét trang nghiêm và quy củ. Mâm cỗ Tết được sắp đặt cẩn thận, các món ăn cân bằng âm dương, hài hòa giữa sắc và vị. Cái lạnh của mùa đông khiến người Bắc ưa chuộng những món nóng, béo và đậm đà, vừa để giữ ấm, vừa tượng trưng cho sự sung túc.

Không chỉ là chuyện ẩm thực, đó còn là tư duy thẩm mỹ: mọi thứ phải “đúng vị, đúng lễ”. Cách người Bắc gói bánh chưng vuông vức, cúng mâm ngũ quả hay bày mâm cơm đầu năm đều thể hiện tinh thần “chuẩn mực” và “khuôn phép”, một nét văn hóa bắt nguồn từ truyền thống trọng lễ nghĩa, coi trọng nề nếp gia phong.

1.2. Đặc sản Tết ở miền Trung

Miền Trung là dải đất giao thoa, chịu ảnh hưởng từ cả hai miền nhưng lại mang bản sắc riêng. Cuộc sống nơi đây từng trải qua nhiều gian khó, vì thế con người miền Trung học cách tiết chế và gìn giữ trong từng hạt gạo, từng món ăn.

Ẩm thực Tết miền Trung không cầu kỳ về hình thức, nhưng lại chú trọng vị đậm, cay, nồng, thể hiện tính cách mạnh mẽ và kiên cường. Chính điều kiện tự nhiên khắc nghiệt đã tạo nên một văn hóa ăn uống chắt chiu, coi trọng sự bền bỉ, giản dị mà vẫn chan chứa tình cảm.

Nếu Tết miền Bắc là biểu tượng của nề nếp, thì Tết miền Trung là minh chứng cho sức sống mãnh liệt nơi tình người và sự sẻ chia quan trọng hơn sự cầu kỳ của mâm cỗ.

1.3. Đặc sản Tết ở miền Nam

Bước vào miền Nam, không khí Tết như mang sắc thái khác hẳn: ấm áp, rộn ràng, đầy sắc màu. Con người Nam Bộ vốn hào sảng, cởi mở, nên Tết cũng mang tinh thần ấy thoải mái, vui tươi, ít câu nệ lễ nghi.
Miền Nam được thiên nhiên ưu đãi, hoa trái quanh năm, vì thế các món Tết nơi đây mang hương vị ngọt ngào, béo bùi, tươi mát. Nếu người Bắc coi trọng hình thức trang trọng, người Trung chú trọng hương vị nồng nàn, thì người Nam lại đặt tình thân lên đầu – chỉ cần sum họp bên nhau, mâm cỗ dẫu đơn sơ cũng trọn vẹn.
Chính sự phóng khoáng trong tư duy và lối sống đã tạo nên một “vị Tết” riêng của miền Nam: vui mà không gượng, đủ đầy mà không phô trương, chan hòa mà gần gũi.

2. Khám phá top những đặc sản Tết miền Bắc theo từng tỉnh thành

Miền Bắc Việt Nam từ lâu đã nổi tiếng với nét văn hóa ẩm thực tinh tế, thanh nhã và chứa đựng nhiều giá trị truyền thống. Mỗi vùng đất lại có những món quà đặc sản riêng, mang hương vị và câu chuyện đặc trưng, khiến cho việc chọn quà Tết trở thành một hành trình thú vị để gửi trao yêu thương.

Dưới đây là những đặc sản quà Tết nổi bật của miền Bắc. Mỗi vùng đất mang đến một món quà riêng, vừa đậm đà bản sắc, vừa gửi gắm lời chúc may mắn, sung túc cho năm mới.

2.1. Mắc ca sấy nứt vỏ Lạng Sơn

Từ vùng núi cao Lạng Sơn, những hạt mắc ca sấy nứt vỏ béo ngậy, thơm bùi được xem là món quà Tết sang trọng và bổ dưỡng. Mắc ca chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe, là biểu tượng cho sự sung túc và đủ đầy rất được ưa chuộng làm quà biếu đầu năm.

Mỗi hạt mắc ca được rang ở nhiệt độ chuẩn, lớp vỏ nứt nhẹ giúp dễ bóc, phần nhân ngọt bùi, tan ngay khi nếm. Gói quà Tết có thêm hộp mắc ca Lạng Sơn không chỉ sang mà còn mang ý nghĩa chúc phúc an khang, thịnh vượng.

2.2. Chè Móc Câu Thái Nguyên

Vùng đất Thái Nguyên được mệnh danh là “đệ nhất danh trà” của Việt Nam. Trong đó, chè Móc Câu là loại trà đặc biệt nổi tiếng, được hái từ những búp non tươi mơn mởn, sau đó sao thủ công để giữ nguyên hương vị tự nhiên.

Khi pha, nước trà có màu xanh óng, hương thơm dịu nhẹ và vị chát thanh thoát, hậu ngọt sâu. Một hộp chè Móc Câu làm quà Tết không chỉ là món quà quý mà còn là lời chúc an nhiên, minh triết – rất hợp để biếu tặng người lớn tuổi hoặc đối tác trân quý.

2.3. Thịt chưng mắm tép Ninh Bình 

Ninh Bình không chỉ nổi tiếng với danh thắng Tràng An mà còn được biết đến với nhiều món đặc sản hấp dẫn. Thịt chưng mắm tép là món ăn dân dã nhưng đậm đà, kết hợp giữa mắm tép thơm nồng và thịt ba chỉ béo ngậy, được chưng kỹ đến khi hòa quyện thành hỗn hợp sánh mịn, dậy hương. Đây là món quà Tết tiện lợi, ngon miệng và bảo quản được lâu – rất hợp cho những ngày sum họp đầu năm.

2.4. Trà sen Tây Hồ Hà Nội 

Nếu phải chọn một món quà Tết thể hiện trọn vẹn nét thanh lịch của người Hà Nội, thì trà sen Tây Hồ chắc chắn là cái tên được nhắc đến đầu tiên. Trà được ướp bằng những bông sen Bách Diệp nở rộ trên hồ Tây mỗi mùa hè, rồi cất giữ cẩn thận đến Tết để dâng biếu, thưởng trà trong tiết xuân se lạnh.

Khi hãm trà, từng làn khói tỏa ra hương sen thoang thoảng, vị chát nhẹ tan trong hậu ngọt khiến lòng người như chậm lại. Chính sự cầu kỳ và tinh tế trong từng công đoạn ướp hương đã khiến trà sen trở thành món quà Tết đặc sản Hà Nội mang giá trị tinh thần – tượng trưng cho sự tao nhã, an yên và lời chúc thanh bình đầu năm.

2.5. Ô mai Hà Nội

Ngoài ra, khi nhắc đến đặc sản quà Tết Hà Nội cũng khó có thể bỏ qua ô mai, món ăn vặt được xem là tinh hoa của ẩm thực Thủ đô. Ô mai được làm từ nhiều loại trái cây như mơ, mận, sấu, quất… trải qua quá trình tẩm ướp cầu kỳ, sấy khô cẩn thận để giữ trọn hương vị tự nhiên.

Vị chua dịu xen lẫn ngọt mặn, cay nồng khiến ô mai không chỉ ngon miệng mà còn dễ bảo quản, thích hợp để biếu tặng trong dịp Tết. Giữa nhịp sống hiện đại, hũ ô mai Hà Nội vẫn mang nét hoài cổ – món quà nhỏ nhưng đong đầy tình cảm, gợi nhớ hương vị thân quen của những ngày xuân sum họp.

• Xem thêm: [đặc sản tết Hà Nội]

 

3. Gợi ý những món đặc sản Tết miền Trung

Miền Trung với nắng gió và con người mộc mạc đã tạo nên những món đặc sản Tết giản dị mà đậm đà. Dưới đây là những đặc sản Tết nổi bật của miền Trung, nơi hương vị quê nhà hòa quyện cùng tinh thần mộc mạc, chân thành. Mỗi món ăn không chỉ đậm đà bản sắc vùng miền mà còn chứa đựng lời chúc an khang, ấm no cho một năm mới đủ đầy.

3.1. Bánh tét Bình Định

Bánh tét Bình Định là biểu tượng của Tết miền Trung, được gói bằng lá chuối xanh, nhân đậu xanh, thịt ba rọi hoặc trứng muối. Khác với miền Nam, bánh tét Bình Định có hương vị đậm đà và béo ngậy nhờ thịt mặn vừa phải, dẻo thơm từ nếp mới. Trong ngày Tết, bánh tét thường được cắt khoanh, ăn kèm dưa món hoặc củ kiệu để giảm độ ngấy. Bánh có thể bảo quản trong 5–7 ngày ở nhiệt độ thường, lâu hơn nếu để ngăn mát tủ lạnh. Khi ăn, có thể chiên vàng hai mặt hoặc dùng cùng trà nóng, tạo cảm giác ấm bụng và tròn vị ngày xuân.

3.2. Tôm chua Huế

Tôm chua Huế là món đặc sản truyền thống được làm từ tôm sống lên men với riềng, tỏi, ớt và thính gạo. Món ăn có vị chua cay mặn ngọt hài hòa, màu đỏ đẹp mắt tượng trưng cho may mắn ngày đầu năm. Tôm chua thường được ăn kèm thịt luộc, bánh tráng và rau sống — món cuốn nổi tiếng của người Huế. Bảo quản trong hũ kín, để ngăn mát có thể dùng trong 1–2 tháng. Khi ăn, có thể dùng với cơm trắng hoặc nhâm nhi cùng rượu trắng.

3.3. Bánh thuẫn Quảng Nam

Bánh thuẫn là loại bánh nướng truyền thống, có hình bông hoa nhỏ xinh, màu vàng tươi, vị ngọt nhẹ và thơm mùi trứng gà. Người Quảng Nam thường làm bánh thuẫn vào dịp Tết để dâng cúng tổ tiên, tượng trưng cho sự sum vầy, nở rộ của năm mới. Bánh giòn xốp, tan nhanh trong miệng, hợp dùng với trà nóng hoặc cà phê sáng mồng Một. Bảo quản được đến 1 tháng trong hũ kín, tránh ẩm.

3.4. Cá bống rim mặn ngọt Quảng Ngãi

Cá bống rim mặn ngọt là món ăn “đưa cơm” nức tiếng xứ Quảng. Cá bống tươi được rim cùng nước mắm, đường, tiêu, ớt cho đến khi khô sánh lại. Hương vị mặn ngọt, cay nhẹ giúp món ăn trở thành “linh hồn” của mâm cơm ngày Tết miền Trung. Cá rim có thể để được 2–3 tuần trong lọ kín, rất tiện làm quà biếu. Khi ăn, dùng kèm cơm nóng, xôi hoặc cháo trắng, có thể nhâm nhi cùng rượu gạo.

4. Đặc sản Tết được yêu thích tại miền Nam 

Miền Nam một vùng đất trù phú trải dài từ Đông Nam Bộ đến miền Tây sông nước. Đây là nơi hội tụ nền ẩm thực phong phú và đậm đà bản sắc. Chính sự đa dạng ấy đã tạo nên những món đặc sản Tết miền Nam vừa dân dã, vừa tinh tế, mang hương vị ngọt ngào của phù sa và tấm lòng hiếu khách đặc trưng. Dưới đây là gợi ý những món quà Tết đặc sản miền Nam được yêu thích, vừa ngon miệng, vừa ý nghĩa để biếu tặng trong dịp đầu xuân.

4.1. Bánh Tét lá cẩm Cần Thơ

Bánh Tét lá cẩm là niềm tự hào của người dân Cần Thơ – thủ phủ miền Tây. Gạo nếp dẻo được nhuộm màu tím tự nhiên từ lá cẩm, gói cùng đậu xanh, thịt mỡ, tạo nên chiếc bánh vừa đẹp mắt vừa thơm ngon. Món này tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn trong năm mới. Bánh ngon nhất khi ăn cùng dưa món hoặc củ kiệu chua ngọt, vị béo hòa quyện vị chua thanh cực kỳ dễ ăn. Bảo quản bánh trong ngăn mát 3–5 ngày hoặc đông lạnh để giữ nguyên độ dẻo.

4.2. Kẹo dừa Bến Tre

Nhắc đến Bến Tre là nhắc đến xứ sở của dừa và món kẹo dừa trứ danh. Làm từ nước cốt dừa, mạch nha và đường, kẹo dừa mang hương thơm béo ngậy đặc trưng, gói trong lớp bánh tráng mỏng để không dính tay. Trong dịp Tết, đây là món quà tượng trưng cho tình thân và sự ngọt ngào. Kẹo dừa ngon nhất khi dùng kèm trà nóng, đặc biệt là trà lài hoặc trà sen, giúp trung hòa vị béo. Bảo quản nơi khô ráo, tránh nắng để kẹo không chảy dầu.

4.3. Nem Lai Vung Đồng Tháp

Nem Lai Vung nổi tiếng khắp Nam Bộ với vị chua nhẹ, thơm cay của tỏi ớt và tiêu. Được làm từ thịt heo nạc lên men tự nhiên, gói trong lá chuối xanh, nem không chỉ là món ăn chơi mà còn là biểu tượng cho sự khéo léo của người miền Tây. Trong ngày Tết, nem được dùng làm món khai vị hoặc ăn cùng bia lạnh, rượu đế hoặc dưa món đều ngon. Nem để được 5–7 ngày ở nhiệt độ thường hoặc lâu hơn nếu bảo quản lạnh.

4.4. Bánh pía Sóc Trăng

Bánh pía Sóc Trăng là sự kết hợp tinh tế giữa bột mì, đậu xanh, trứng muối và sầu riêng, tạo nên hương vị ngọt bùi, béo ngậy, thơm lừng. Bánh pía không chỉ là món đặc sản mà còn là biểu tượng của sự no ấm, viên mãn. Người miền Nam thường dùng bánh pía cùng trà xanh hoặc cà phê nóng, giúp giảm vị ngọt và làm nổi bật mùi sầu riêng quyến rũ. Bánh pía đóng gói kín có thể để được 1–2 tháng mà vẫn mềm thơm.

4.5. Tôm khô Cà Mau

Tôm khô Cà Mau là đặc sản được xem như “vàng đỏ” của miền Tây. Tôm tươi được luộc, bóc vỏ rồi phơi khô tự nhiên dưới nắng biển, giữ nguyên vị ngọt đậm. Trong ngày Tết, tôm khô thường được dùng để làm gỏi, xào củ kiệu hoặc ăn kèm cơm trắng, dưa món – món nào cũng dậy hương vị biển cả. Tôm khô có thể bảo quản lâu trong túi kín hoặc tủ lạnh mà vẫn giữ màu đỏ cam bắt mắt và mùi thơm đặc trưng.

5. Những lưu ý khi chọn đặc sản Tết

Khi chọn đặc sản làm quà Tết, điều quan trọng không chỉ nằm ở hương vị mà còn ở câu chuyện và giá trị của món quà. Từ nguồn gốc, cách chế biến cho đến khả năng bảo tinh, mỗi chi tiết đều thể hiện sự tinh tế của người tặng. Dưới đây là những lưu ý được BIGA OCOP tổng hợp, giúp bạn chọn lựa đặc sản Tết phù hợp và đầy ý nghĩa.

5.1. Ưu tiên sản phẩm có nguồn gốc, thương hiệu rõ ràng

Dù là bánh tét Cần Thơ, chả mực Quảng Ninh hay mứt dừa Bến Tre, yếu tố quan trọng nhất vẫn là nguồn gốc sản phẩm. Người tiêu dùng nên chọn mua đặc sản từ các làng nghề, hợp tác xã hoặc cơ sở uy tín, có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, tem chống hàng giả và thông tin liên hệ rõ ràng.
Điều này không chỉ giúp đảm bảo chất lượng mà còn tránh mua phải hàng kém chất lượng – đặc biệt trong mùa cao điểm Tết, khi thị trường có nhiều sản phẩm trôi nổi.

5.2. Kiểm tra bao bì, nhãn mác và cách đóng gói

Bao bì đẹp, chắc chắn không chỉ giúp bảo quản đặc sản Tết lâu hơn mà còn thể hiện sự trân trọng khi dùng làm quà biếu. Với các món như tôm khô, mắm, chả lụa, nem chua, nên chọn loại được đóng gói hút chân không để đảm bảo vệ sinh và giữ nguyên hương vị.
Các món khô có thể chọn hộp quà giấy kraft hoặc hộp tre thân thiện môi trường – đây là xu hướng quà Tết xanh, bền vững đang được ưa chuộng trong những năm gần đây.

5.3. Lưu ý về thời hạn và điều kiện bảo quản

Đặc sản Tết thường có thời gian sử dụng khác nhau:

• Món tươi (bánh chưng, bánh tét, nem, chả) chỉ nên dùng trong 5–7 ngày.
• Món khô (mứt, tôm khô, mắm, bánh pía) có thể bảo quản từ 1–3 tháng nếu để nơi khô ráo.
  Vì vậy, khi mua đặc sản biếu Tết, nên căn thời điểm giao hàng sát Tết để đảm bảo độ tươi ngon nhất. Đồng thời, bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng hoặc ẩm thấp – đặc biệt với các loại mứt, bánh nếp, mắm.
  

5.4. Chọn hương vị phù hợp với người nhận

Một món quà Tết ý nghĩa là món phù hợp khẩu vị người nhận. Người miền Bắc thích vị thanh, ít ngọt, có thể chọn bánh đậu xanh Hải Dương, ô mai Hà Nội. Miền Trung chuộng vị cay mặn đậm đà – hợp với tôm chua Huế, cá bống rim Quảng Ngãi, còn miền Nam lại ưa vị ngọt béo của mứt dừa, bánh pía, kẹo dừa Bến Tre.
Nếu tặng doanh nghiệp, có thể chọn combo đặc sản 3 miền đóng hộp sang trọng, vừa tinh tế vừa thể hiện sự am hiểu văn hóa vùng miền.

5.5. Ưu tiên đặc sản thủ công, truyền thống

Những món quà mang dấu ấn OCOP không chỉ là sản phẩm thủ công được làm nên từ bàn tay khéo léo của người Việt, mà còn là kết tinh của văn hóa, tâm hồn và sự sáng tạo địa phương. Từ mứt gừng Huế cay nồng, bánh thuẫn Quảng Nam vàng ruộm đến chả hoa Trà Vinh tinh xảo – mỗi sản phẩm đều kể một câu chuyện riêng về quê hương và con người làm ra nó.

Giữa thị trường quà Tết đa dạng, đặc sản OCOP nổi bật nhờ chất lượng được chứng nhận, bao bì hiện đại nhưng vẫn giữ trọn giá trị truyền thống. Đó là lựa chọn tinh tế cho những ai muốn gửi trao lời chúc năm mới an lành, đủ đầy và mang đậm bản sắc Việt.

5.6. Chú ý yếu tố sức khỏe và xu hướng “quà Tết xanh”

Người tiêu dùng hiện đại có xu hướng chọn đặc sản Tết tốt cho sức khỏe, ít đường, ít béo và có nguồn gốc tự nhiên. Các sản phẩm như mật ong rừng, trà thảo mộc, mứt gừng, hạt điều, hạt sen sấy đang trở thành xu hướng nổi bật.
Khi làm quà biếu, nên kết hợp những món này cùng các loại đặc sản sạch – organic để vừa đẹp mắt vừa mang ý nghĩa “chúc sức khỏe – chúc thịnh vượng”.

6. Tinh hoa đặc sản ba miền: Hương vị quê nhà trong giỏ quà Tết

Để đón một mùa Tết thật trọn vẹn, bạn có thể tham khảo những gợi ý quà Tết đặc sản 3 miền tại BIGA OCOP: Chuyên cung cấp các đặc sản vùng miền. Mỗi món quà không chỉ mang hương vị đặc trưng của quê hương mà còn chứa đựng giá trị tinh thần sâu sắc: lời chúc an khang, sự sẻ chia và tình thân ấm áp. Chọn một món quà tinh tế để trao tặng trong dịp đầu năm cũng chính là cách gửi đi yêu thương, gắn kết và khởi đầu một năm mới đủ đầy, sum vầy.

Website: https://sanphamocop.com.vn/san-pham/ 

Fanpage Facebook: dacsanvungmienocop

Hotline/Zalo: 0836.060.303

Địa chỉ: 251 Trần Đăng Ninh, Cầu Giấy, Hà Nội